1.Clipper'a Giriş 4. Clipper'da Kullanılan Operatörler |
9. Ekran Tasarımına
Yönelik Komutlar |
Clipper C Diliyle Yazılmış bir programlama dilidir. Veri Tabanı üzerinde yetenekli işlem özelliklerine sahiptir. Klasik dosyalama sistemlerinden farklı olarakindex yeteneği ve veri tabanı üzerinde write, rewrite, update, delete gibi işlem kolaylığı gösterdiği söylenebilir. C ile yazılmış olduğu için C kodlarını ve assembler rutinlerini desteklemektedir. Ekran tasarımı ve iletişimde yetenekli fonksyonlara sahiptir. Klasik diller; Basic ve türevleri, Cobol, Pascal gibi entegre bir ortama sahip değildir. Exe file oluşturmak için clipper iki dosyaya ihtiyaç duyar: 1-)Clipper.Exe 2-)Exospace.Exe Yorumlayıcı--->Hataların denetlendiği yer ---> RAM'de yapılır. Derleyici ---> Dosyanın OBJ uzantısının verildiği yer --->Diskte Yapılır. |
CLipper derleyicisi için yazılan programların kaynak kodlarının uzantısı PRG olmak zorundadır. Bu kaynak kodu derlemek için CLipper.exe dosyası kullanılır. Kullanımı: CLipper Dosyaadı Yazılan kaynak kod clipper yazım kurallarına göre kodlanmış ise derleyici hiçbir hata mesajı vermeden OBJ uzantılı Obje kodu verecektir. Obje kodun adı kaynak kod ile aynı olacaktır. Eğer hata mevcut ise bu hataların satır numaraları ekranda listelenir ve Obje kod oluşmaz. Bir seferde birden fazla PRG uzantılı program derlenecek ise dosyaların adlarını içeren ve uzantısı CLP olan bir text dosya içine bahsedilen programların isimleri yazılır. Ve derlemeye o dosya ismiyle tabii tutulur. Kullanımı: Clipper X.CLP Derlenmiş ve sonunda obje kod elde edilmiş bir programı EXE moda çevirmek için Exospace.exe dosyası kullanılır. Bu dosyayla birlikte kullanılan parametreler /M Parametresi: Bir program içinde başka bir program DO deyimi ile çağırılıyorsa bu programı aramaz. /W Parametresi: Yazılan kaynak kodun Summer87 versiyonu ile uyumluluğunu sağlamak ve değişken deklarasyonu ile ilgili uyarıların verilmemesini sağlamak için kullanılır. /A Parametresi: Bellek Değişkenlerinin otomatik deklarasyonunu sağlamak için kullanılır. /D Parametresi: Ön işlemci deyimine parametre olarak kullanılmak üzere derleme sırasında değişken tanımlamak amacıyla kullanılır. /C Parametresi: C Programlama diliyle oluşturulmuş *.CH kütüphane dosyalarını DOS ortam değişkeni olarak tanımlanan INCLUDE değişkeninin işaret ettiği yerde aratır. Clipper, EXE yapım aşamasında aktif Director de CH uzantılı dosyaları bulamazsa INCLUDE değişkeninin işaret ettiği yerde arar. /N Parametresi: Bir program içinde başlama prosedürü açıkça belirtilmediyse kullanılır. /S Parametresi: OBJ kod üretmeyip sadece yazılım hatalarını denetlemek için kullanılır. /T Parametresi: Tampon dosyaların oluşturulacağı dizini belirler. Derleme esnasında oluşan geçici dosyalar burada tutulurlar. LİNK İŞLEMİ CLipper'in OBJ koda çevirdiği programların EXE file'a dönüşümünde "EXOSPACE FI program_adı" komutu kullanılır. Eğer birden çok OBJ uzantılı dosyayı compile etmek istersek EXOSPACE FI 1.prg_adı,2.prg_adı,3.prg_adı bu komutla 1.prg_adı.exe dosyası oluşur. EXOSPACE FI 1.prg_adı,2.prg_adı,3.prg_adı OUTPUT ornek Bu işlem sonunda ORNEK.EXE dosyası oluşur. |
1- Clipper programlarında
satır numarası verilmez
2- Program yazımına ekranın istenilen satır ve sütunundan başlanabilir. 3- Bir ekran satırına sığmayan satır sonuna noktalı virgül(;) işareti konur. 4- Program içinde açıklama satırlarının önüne yıldız (*) işareti konur. Bu satırlar OBJ koda dahil edilmez. 5- Program satırlarına açıklama eklemek için && işareti kullanılır. 6- /* açıklama */ şeklinde açıklama eklenebilir 7- Program satırından sonra // işareti konularak devamına açıklama eklenebilir. 8- Clipper büyük-küçük harf ayırımı yapmaz. |
Clipperda kullanılacak değişkenler ya Type bildiri deyimleri ile tanımlanır veya kendilerine atanan verinin tipine göre otomatik olarak veri tipi özelliği kazanırlar. a=5 sayısal tipte a değişkeni tanımlandı ve başlangıç değeri 5 olarak belirlendi a=0 sayısal tipte bir değişken tanımlandı ve başlangıç değeri 0 olarak belirlendi a="Özgür" Karakter tipte bir değişken tanımlandı. Bu değişkenin ilk değeri Özgür olarak atandı a=space(5) 5 karakter uzunluğunda ilk değeri atanmamış karaktersel bir değişken tanımlandı. |
1- Matematiksel Operatörler
2- Mantıksal Operatörler
3- Atama Operatörleri
4- Karşılaştırma Operatörleri
5- İçerme Operatörü Birinci terimin ikinci terim içinde birebir geçip geçmediğinin kontrolüdür. SONUC="E" $ "EBC" --> işlemin sonucu .T. SONUC="E" $ "BEC" --> işlemin sonucu .F. 6- Diğer Operatörler <,>,<=,>= kullanılan diğer operatörlerdir. |
? ve ?? Deyimleri: Ekrana veya yazıcıya bir sabit değeri, bir ifadenin sonucunu veya değişkenin içeriğini yazdırmak için kullanılır ? ifadesi yazdırılacak bilgiyi bir alt satıra yazdırır ?? ifadesi ise aynı satırda kalınan yerden devam etmeyi sağlar. ACCEPT Deyimi: Karaktersel Değişkenlere bilgi aktarmak için kullanılır. ACCEPT "Mesaj" TO Degisken_ADI **Değişken tipinin önceden belirlenmiş olması gerekir. Örnek: INPUT Deyimi: Numerik(sayısal) değişkenlere bilgi aktarmak için kullanılır. INPUT "Mesaj" TO degisken_ADI Örnek: SAY Deyimi: Herhangi bir değişkenin değerini ekranda belli bir satır sütun üzerinde istenilen renk ve şablon tasarımı ile yazılmasını sağlar @satır,sütun SAY degisken picture renk Örnek: Klavyeden girilen 3 adet string tipindeki bilginin birleştirilerek ekranda 3. satır 5. sütunda görüntülenmesini sağlayan program ST1=space(5) SET DATE TO Deyimi: Tarih formatını ayarlamak için kullanılır. SET DATE TO AMERICAN --> ay/gun/yıl SET DATE TO BRITISH --> gün/ay/yıl CTOD Deyimi: Alfanumerik ifadeleri tarih formatına çevirir. DTOC Deyimi: Tarih formatını alfanumerik ifadeye çevirmek için kullanılır Örnek: Klavyeden girilen 2 tarih arasında kaç gün,kaç ay ve kaç yıl olduğunu bulan program a=space(10) |
Bilgilerin formatlı olarak görüntülenmesini sağlar. Picture elemanlarından önce "@" işareti kullanılır. Parametreleri B Parametresi: Çıktıyı sola dayalı görüntüler. B=50000 /C Parametresi: Pozitif sayılardan sonra kredi sembolü olan (CR) ifadesinin görüntülenmesini sağlar /X Parametresi: Negatif sayılardan sonra kredi sembolü olan (DB) ifadesinin görüntülenmesini sağlar. /D Parametresi: Bilginin aktif tarih formatına göre yazılmasını sağlar. /E Parametresi: Tarih bilgisinin ingiliz formatına göre görüntülenmesini sağlar /( Parametresi: Negatif sayıların parantez içinde görüntülenmesini sağlar /! Parametresi: Küçük harflerden oluşan bir stringin büyük harfler ile görüntülenmesini sağlar. ***Bütün Picture anahtarları birbirleri ile kullanılabilirler |
Çıktı formatını istenilen şekilde biçimlendirmeye yarayan karakterlerdir. Picture anahtarlarıyla birlikte de kullanılabilirler. /A Parametresi: Alfabetik bilgileri görüntülemede kullanılır. Kullanılan her A Bir stringe karşılık gelir. /N Parametresi: Hem sayısal hemde karaktersel bilgileri şekillendirmek için kullanılır. /9 Parametresi: Sayısal bilgilerin istenilen biçimde formatlanmasını sağlar. ucret=10000000 @5,17 say ucret picture "99,999,999" /$ Parametresi: Sayısal bilgilerin önüne $ işareti getirilmesini sağlar. |
Get-Read deyimi ile daha önceden tanımlanan veya ilk değer ataması yapılmış bellek değişkenlerine dış ortamdan(klavye) değer aktarımı yapılır. Her bir Get deyimi için bir Read ifadesi zorunludur. Fakat birden çok Get deyimi birlikte kullanıldığında hepsi için bir Read deyimi yeterlidir. Get-Read deyimi ile Picture, şablon karakterler aynı şekilde veya doğrudan kullanılabilirler. Örnek: sehir=space(10) @5,5 say "Şehir Giriniz:"
GET sehir PICTURE "@10!" && 10 karakteri büyük
harfe çeviren picture kullanıldı READEXIT FONKSYONU Herbir GET alanı arasında ok tuşlarıyla geçiş yapılmasına rağmen en sonuncu GET alanından ok tuşuyla çıkış yapılamamaktadır. Aslında bu çıkış Get-Read in sonlandırılması anlamındadır. READEXIT(.T.) bir belirlemeyle ok tuşları ile son alandan çıkmak mümkün olur. Ok tuşlarıyla çıkılması istenmiyorsa READEXIT(.F.) yapılmalıdır. RANGE Deyimi Get deyimi ile bilgi aktarılmak istenen değişkenin alabileceği maximum ve minimum değerlerin belirlenmesinde kullanılır. Örnek:Yalnızca 01.03.2000 ile 01.08.2000 tarihleri arasındaki girişleri kabul eden program. Set Date to british VALID Deyimi Range deyimine göre programcıya daha fazla kontrol imkanı sağlar. Valid deyimi bir başka fonksyonda dönen Logical değişkenin True veya False olmasına göre özellik kazanır.Dönen değer True ise değişkene giriş kabul edilir, False ise kabul edilmez. MSG Deyimi Get deyimi ile değişkenlere mesajlı bilgi aktarımı için kullanılır. Örnek: degisken1=degisken_tipi |
SET COLOR Deyimi Ekranda zemin,yazı ve sınır rengi değişimini sağlar. Çeşitli renk kodları vardır.N:siyah, B:Mavi, G:Yeşil, R:Kırmızı, BG:Cyan bu renklerin parlak tonları yanlarına "+" işareti konularak elde edilir. CLEAR Deyimi Ekranın tamamını temizlemek için kullnılır.Clear Screen veya CLS olarak kullanılır. Clear yalnız kullanıldığında hem ekranı temizler hemde beklemekte olan GET deyimlerini veri almış kabul eder. CLEAR TO Deyimi Ekranın belirtilen noktaları arasında kalan bölümünü temizlemek için kullanılır. @Başlangıç_satır,Başlangıç_sütun CLEAR TO Bitiş_satır,Bitiş_sütun |
IF Cumlesi Programı şarta bağlı olarak yönlendirmek için kullanılır. KULLANIM ŞEKİLLERİ
Örnek:Klavyeden girilen 0-10 arasındaki bir sayının 0-3 arasında olanlarına 1. Grup, 4-6 arasında olanlarına 2. Grup,7-8 Olanlara 3. Grup, 9-10 olanlara 4. grup yazan program SET EXACT ON Endif |
PROMPT Deyimi Menü Hazırlamak için kullanılır. Örnek Set Wrap On &&
Ok Tuşlarıyla Menü elemanlarında dolaşımı sağlar daha detaylı bir pull down menü kodları için burayı tıklayın lütfen DO CASE Deyimi Do case deyimi işlem bakımından blok if cümlesinin yaptığı işlemleri eksiksiz yapar. Avantajı çok sayıda iç içe if'in oluşturduğu program karmaşasında programın okunulurluğunu kolay hale getirir. DO CASE Örnek Set Wrap On &&
Ok Tuşlarıyla Menü elemanlarında dolaşımı sağlar |
FOR-NEXT Döngüsü For değişken=başlangıç_değeri TO bitiş_değeri STEP artma veya azalma miktarı Örnek:Çarpım Tablosu (10,9 ve 8 için) cls DO WHILE Döngüsü Verilen şartın doğru olduğu sürece döngünün oluşmasını sağlar. İç içe DO WHILE lar kullanılabilir. İçinde IF blokları bulunabilir. FOR-NEXT yapısında olduğu gibi LOOP ve EXIT komutları döngüyü yönlendirir. Örnek:Çarpım Tablosunun DO WHILE ile yapılması cls |